Kategoria: W hierarchii wartości
BOGACTWO SAMO W SOBIE
Co więcej, bogactwo samo w sobie nigdy nie było wystarczająco zaszczytne. Wymaga reklamy, a jej normalnym środkiem są ostentacyjnie kosztowne przedmioty. W drugiej połowie ubiegłego stulecia reklamę tę robiono w Stanach Zjednoczonych po mistrzowsku. Domy, ekwipaże, stroje kobiece i rozrywki, wszystko to wprzęgnięto na jej usługi. Chętnie podkreślano, że coś jest kosztowne. „Jak donoszą, jacht pana Goulda «wart 500 000 dolarów* zawinął do pewnego portu lub pan Morgan wyruszył w podróż swoją «limuzyną wartą 100 000 dolarów*, bądź też dom pana Vanderbilta «wart 1000 000 dolarów* jest już na ukończeniu i będą w nim wisiały obrazy «wartości 50 000 dolarów*, a drzwi z brązu będą «wartości 20 000 dolarów*.”
ZAMOŻNI LUDZIE
Wielkie domy, wielkie jachty, wielkie bale, stajnie, bujne łona upstrzone klejnotami, wszystko to miało dowodzić, że danemu człowiekowi przysługują zaszczyty płynące z bogactwa.Takiej ostentacji teraz się nie spotyka. Przyczynił się do tego wzgląd uboczny. Zamożni Amerykanie od dawna dziwnie się obawiali wywłaszczenia — obawa ta może mieć związek z tendencją konserwatywnej mądrości obiegowej do traktowania najłagodniejszych choćby kroków reformatorskich jako zapowiedzi rewolucji. Wielki kryzys, a zwłaszcza Nowy Ład napędził amerykańskim bogaczom porządnego stracha. Jednym z jego skutków było zapoczątkowanie ery wyraźnego umiaru w dziedzinie wydatków osobistych. Uznano, że wydatki czysto na pokaz, zwłaszcza na domy, jachty kobiety do towarzystwa, mogą pobudzić masy do wystąpień.
GŁĘBSZE PRZYCZYNY
Ludzie roztropniejsi piętnowali je jako nierozsądne i nie na miejscu. Dużo mądrzej było przybrać barwę ochronną pożytecznego obywatela, polityka przemysłowego czy choćby przeciętnego faceta.Oddziaływały tu jednak głębsze przyczyny. W ciągu minionych dwudziestu pięciu łat coraz częściej popisywanie się kosztownymi sprzętami celem zamanifestowania bogactwa piętnowano jako wulgarne. Termin „wulgarne” jest ścisły. Oznacza: „przynależne lub właściwe zwykłym ludziom, zwykłej gromadzie czy tłumowi”- I to wyjaśnia, co zaszło. Tak wielu ludzi stać było na wielkie wydatki, że przestali się wyróżniać. Długi, miękko wyściełany samochód o wielkiej mocy silnika nie wywiera wrażenia) bogactwa w dobie, kiedy takie samochody produkuje się masowo, tysiącami.
ZGODNIE Z DIAGNOZĄ
Niegdyś dostatecznie wspaniałe brylanty mogły wzbudzić zainteresowanie choćby najgrubszą i najwstrętniejszą jejmością, gdyż oznaczały przynależność do wielce) uprzywilejowanej kasty. Teraz na te same brylanty może sobie pozwolić gwiazda telewizyjna albo utalentowana dziwka. Współczesne środki masowego przekazu, zwłaszcza film i telewizja, gwarantują szerokim rzeszom ludności widok najkosztowniejszych strojów obnoszonych nie! tylko przez córki bogaczy, ale przez córki górników czy komiwojażerów, które fortunę zawdzięczają własnemu talentowi czy czemuś w tym rodzaju. W Południowej Ameryce, na Środkowym Wschodzie, w do pewnego stopnia socjalistycznych Indiach, a także w Nicei, Cannes Deauville popisywanie się bogactwem jest nadal powszechnie praktykowane. Jest to zgodne z naszą diagnozą.